Wat betekent een echtscheiding voor de ontvangst van een letselschadevergoeding?

Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek eindigt ongeveer een derde van de huwelijken in een echtscheiding en zijn er daarnaast steeds meer geregistreerde partnerschappen die in een scheiding eindigen. Wat betekent een echtscheiding voor de ontvangst van een letselschadevergoeding? Niet het leukste onderwerp voor een blog, maar wel nuttig en verstandig om eens bij stil te staan. 

Letselschadevergoeding verknocht? 
Om te voorkomen dat de ontvangen letselschadevergoeding bij een echtscheiding moet worden verdeeld, kan een beroep worden gedaan op verknochtheid. Artikel 1:94 lid 3 Burgerlijk Wetboek (BW) bepaald immers:

‘Goederen en schulden die aan een der echtgenoten op enigerlei bijzondere wijze verknocht zijn, vallen slechts in de gemeenschap voor zover die verknochtheid zich hiertegen niet verzet.’

Volgens de Hoge Raad is er bij een letselschadevergoeding niet zonder meer sprake van verknochtheid. Bij beantwoording van die vraag dienen de omstandigheden van het geval in aanmerking te worden genomen. 

Een materiële schadevergoeding is in de regel niet verknocht en moet dus in beginsel gelijkelijk over de echtgenoten worden verdeeld. Dit kan anders zijn wanneer de vergoeding ziet op toekomstige schade. Denk bijvoorbeeld aan toekomstige schadeposten als verlies aan verdienvermogen. Ik denk overigens ook aan een vergoeding voor toekomstige kosten in verband met huishoudelijke hulp of verlies zelfwerkzaamheid. 

En hoe zit het dan met het smartengeld? Het smartengeld wordt doorgaans als een hoogstpersoonlijk recht van de benadeelde aangemerkt en is om die reden in de regel verknocht. Een smartengeldvergoeding valt dus meestal buiten de te verdelen boedel. Dit kan anders zijn wanneer de echtgenoten de smartengeldvergoeding hebben besteed aan de aankoop van een stuk grond en daarop een woning hebben gebouwd. 

Letselschadevergoeding traceerbaar en identificeerbaar
De echtgenoot die een beroep doet op verknochtheid dient te stellen (en zo nodig te bewijzen) op welke schade de vergoeding betrekking heeft. Dit zodat de rechter de verknochtheid kan beoordelen. Lumpsumvergoedingen kunnen dus voor (bewijs)problemen zorgen. Van belang is dat de diverse  schadeposten, zoals bijvoorbeeld smartengeld en toekomstige schade, voldoende zijn gespecificeerd. Dit kan door het opstellen van een gespecificeerde schadestaat waarin iedere schadepost apart is uitgelicht.

Aparte bankrekening en administratie 
Uit de rechtspraak volgt ook dat vast moet staan dat de verkregen vergoeding ten tijde van de echtscheiding nog (geheel of gedeeltelijk) aanwezig was. De ontvangen letselschadevergoeding moet dus op het moment van verdeling nog als afzonderlijk goed kunnen worden onderkend. Om die reden is het aan te bevelen om de voorschotbetalingen en de slotuitkering op een aparte bankrekening te laten storten. Bovendien zal een goede administratie moeten worden bijgehouden en is het raadzaam om via deze rekening alleen betalingen te doen die in verband staat met de geleden en nog te lijden schade. 

Afronding
Uit het voorgaande blijkt wel dat het niet eenvoudig is om vast te stellen of de letselschadevergoeding verknocht is of over de echtgenoten moet worden verdeeld. Onlangs stelde ik in een letselschadedossier een vaststellingsovereenkomst op waarbij de echtgenoten op het punt stonden te gaan scheiden en op voorhand afspraken wilde maken over de verdeling van de letselschadevergoeding. Een mooie oplossing ter voorkoming van onzekerheid en geschil. Beide echtgenoten waren het over eens dat de gehele letselschadevergoeding verknocht was aan het slachtoffer en lieten dat op deze wijze vastleggen door een notaris. Maar wat als de echtgenoten hier niet zo eensgezind over zijn? Het lijkt op grond van de geldende rechtspraak in geval van een huwelijk of geregistreerd partnerschap in ieder geval raadzaam om een aparte bankrekening te openen voor uw letselschadevergoeding. De schade dient bovendien voldoende te worden gespecificeerd door een schadestaat zodat de rechter de verknochtheid kan toetsen. 

Heeft u vragen over de verknochtheid van een letselschadevergoeding in geval van echtscheiding? Neemt u dan gerust contact met ons op.