Aansprakelijkheid voor schade toegebracht door dieren
“Hij doet niets hoor” is iets wat veel hondenbezitters vaak goedbedoeld roepen als hun hond voor sommigen iets te dichtbij komt. In veel gevallen gaat dat gelukkig ook op, maar helaas zijn er regelmatig incidenten waarbij mensen gewond raken door toedoen van een hond (of ander dier).
In Zwolle werden vorig jaar dertien mensen gebeten door een hond, zo meldt de Stentor vandaag. Terecht wordt aangegeven dat deze bijtincidenten voor zowel het slachtoffer als mensen die het hebben gezien (grote) impact kunnen hebben.
In onze praktijk hebben wij regelmatig te maken met letsel veroorzaakt door dieren. Denk dan aan de hondenbeet maar ook aan een hond die plotseling de weg op rent en voor een fiets terecht komt, een val van een op hol geslagen paard of de trap van een paard. In dit deze blog zal ik mij – vanwege het recente artikel in de Stentor – richten op de hondenbeet, maar het aansprakelijkheidsregime is voor elk incident waarbij schade wordt geleden door toedoen van een dier hetzelfde.
Na een of meerdere beten van een hond kan er vervelend letsel ontstaan. Het kan gaan om open wonden waarna er ontsierende littekens resteren maar ook kan sprake zijn van tijdelijke of zelfs blijvende klachten en beperkingen doordat spieren, pezen of botten beschadigd zijn geraakt. Een hondenbeet kan tot zowel lichamelijke als geestelijke schade leiden. Op wie kan het slachtoffer zijn schade in zo’n geval verhalen?
In de wet (artikel 6:179 Burgerlijk Wetboek) is vastgesteld dat de bezitter van een dier aansprakelijk is voor een schade die dat dier toebrengt. Het betreft een zogenaamde risicoaansprakelijkheid. De achterliggende gedachte hiervan is dat een dier onberekenbaar gedrag kan vertonen. Door een huisdier, bijvoorbeeld een hond, aan te schaffen wordt dan ook een bepaald risico genomen. De bezitter van een dier is daarom aansprakelijk voor de schade die dit dier toebrengt, óók als hij de schade op geen enkele wijze had kunnen voorkomen. De hondenbezitter met de keurig aangelijnde hond die anders altijd lief is en echt niets doet, komt dan ook niet onder aansprakelijkheid uit als zijn hond onverwachts toch een keer uithaalt en letsel veroorzaakt. Met andere woorden: eventuele schuld is bij deze vorm van aansprakelijkheid niet relevant.
Voor toepassing van voornoemd wetsartikel is wel vereist dat de schade wordt veroorzaakt door de zogeheten “eigen energie” van het dier. Als een hond door de eigenaar wordt aangespoord tot het verrichten van gedrag waaruit schade voortvloeit, is aansprakelijkheid op grond dit artikel niet aan de orde. U kunt zich echter voorstellen dat er dan mogelijk sprake is van aansprakelijkheid op grond van schuld, oftewel een onrechtmatige daad.
De bezitter van de hond dient te schade in de meeste gevallen dan ook te vergoeden. Er is maar één uitzondering: als de hondenbezitter daadwerkelijk gewild had dat de hond dit gedrag vertoonde en dat ook gerechtvaardigd was. Aan welke situatie moet dan gedacht worden? Denk aan de (uitzonderlijke) situatie dat er sprake is van een gerechtvaardigd beroep op noodweer, bijvoorbeeld indien hij zelf eerst wordt aangevallen door een ander mens of dier.
Is er een verzekeraar waar de hondenbezitter kan aankloppen? Wel als deze een aansprakelijkheidsverzekering (ook wel WA-verzekering) heeft afgesloten. Een dergelijke verzekering is in Nederland niet verplicht, maar wordt door de meeste particulieren wel afgesloten. Voor zowel hondenbezitter als slachtoffer is het prettig als de schade gemeld kan worden bij zo’n verzekeraar. De hondeneigenaar hoeft de schadevergoeding dan immers niet uit eigen portemonnee te betalen en het slachtoffer krijgt relatief gemakkelijk en snel waar hij recht op heeft. Indien er geen aansprakelijkheidsverzekering is afgesloten door de hondenbezitter zal hij de schade zelf moeten vergoeden. In sommige gevallen is er dan, zo blijkt uit onze praktijk, een gerechtelijke procedure voor nodig om dat af te dwingen.
Het is na een bijtincident of ander incident waarbij u schade oploopt door toedoen van een dier belangrijk om de contact- en verzekeringsgegevens van de bezitter van het dier te noteren. In de meeste gevallen kan de schade dan in goed overleg met de verzekeraar of de bezitter van het dier geregeld worden. Daarnaast doet u er in bepaalde (ernstiger) gevallen ook goed aan om aangifte te doen bij de politie, zodat er naast het verhalen van uw schade zo nodig ook andere maatregelen getroffen kunnen worden, waaronder bijvoorbeeld inbeslagname van de hond.
Mocht u letsel hebben opgelopen door toedoen van een hond of een ander dier, neemt u gerust contact met ons op om de mogelijkheden om uw schade te verhalen te bespreken.
Jildou Berduszek, 31 maart 2020